Pomimo iż orzechy włoskie (Juglans regia) nie są tak popularnymi drzewami owocowymi jak jabłka, gruszki czy śliwki, warto pomyśleć o ich uprawie, gdyż mogą dostarczyć nam niezwykle wartościowych i smacznych owoców. Podejmując się uprawy orzecha włoskiego powinniśmy jednak najpierw dobrze poznać jego wymagania w stosunku do warunków uprawy, gdyż w przeciwnym razie może nas spotkać niemiła niespodzianka w postaci braku owoców lub częstych chorób drzewa. Sadzonki Orzech włoski to drzewo dość szczególne. Bardzo chętnie i łatwo rozmnaża się z własnych owoców, które na ogół kiełkują dobrze i rosną dość szybko. Jeśli jednak taką siewkę posadzimy w ogrodzie i będziemy oczekiwać, że w krótkim czasie da nam zadowalające plony, mocno się zwiedziemy, gdyż drzewa pozyskane z nasion w okres owocowania wchodzą dopiero po 10, a nawet 15 latach od siewu. Poza tym jeśli już doczekamy się z nich owoców, istnieje małe prawdopodobieństwo, że zachowają charakterystyczne cechy egzemplarza matecznego. Niemniej siewki takie mają duże znaczenie przy rozmnażaniu orzechów włoskich, gdyż z powodzeniem mogą służyć jako podkładki dla odmian szlachetnych, ponieważ to właśnie szczepienie jest podstawową formą rozmnażania tego gatunku drzewa. Orzechy włoskie uzyskane w ten sposób wchodzą w okres owocowania już w 3-4 roku po posadzeniu, a poza tym osiągają mniejsze rozmiary, co umożliwia sadzenie ich na mniejszych powierzchniach i ułatwia zbiory owoców oraz pielęgnację drzewa. Rośliny szczepione na podkładce z orzecha włoskiego rosną dość szybko i dobrze radzą sobie na glebach lekkich i dość suchych, natomiast orzechy szczepione na podkładkach z orzecha czarnego mogą rosnąć na glebach bardziej wilgotnych i ciężkich, ale nie zawsze występuje u nich zgodność między podkładką, a odmianą szlachetną. Należy też pamiętać, że w sąsiedztwie (nawet kilku metrów) roślin szczepionych na podkładkach z orzecha czarnego nie powinno się planować żadnych innych nasadzeń, gdyż gatunek ten wydziela do podłoża spore ilości juglonu, hamującego lub nawet uniemożliwiającego wzrost i rozwój innych roślin. W przypadku podkładek z orzecha włoskiego oddziaływanie tego związku ogranicza się głównie do świeżych liści, które mogą zagrozić rosnącym w pobliżu roślinom jedynie krótko po opadnięciu. Sadzenie Wegetatywne rozmnażanie orzechów włoskich w warunkach amatorskich jest dość trudne i nie zawsze przynosi spodziewane efekty, dlatego najlepiej zaopatrzyć się w gotową sadzonkę u sprawdzonego sprzedawcy lub w szkółce. Drzewka najlepiej kupować jesienią, gdyż jest to idealny termin na ich sadzenie. Rośliny mają wtedy szansę na lepszą regenerację uszkodzonego przy przesadzaniu systemu korzeniowego i łatwiej rozpoczynają wegetację wiosną. Przed posadzeniem drzewka (rośliny z odkrytym korzeniem, przed sadzeniem należy umieścić na kilka godzin w wodzie) wykopujemy dość szeroki i głęboki (ok. 30 cm.) otwór, na dnie którego umieszczamy dobrą ziemię ogrodniczą wymieszaną z kompostem (przy sadzonce z odkrytym korzeniem formujemy na dnie dołka kopczyk i na nim dopiero umieszczamy drzewko). Na tak przygotowanym podłożu umieszczamy bryłę korzeniową, obsypujemy ją do połowy dobrą ziemią ogrodniczą i całość zalewamy wodą. Po wchłonięciu nadmiaru wody, uzupełniamy otwór resztą ziemi, podłoże wokół drzewka ugniatamy (dla pozbycia się wolnych przestrzeni powietrznych wokół korzeni), po czym ponownie podlewamy posadzoną roślinę. Młode drzewka należy też palikować, gdyż w pierwszych latach są one narażone na złamanie lub uszkodzenie przez silniejsze wiatry. Rośliny powinno się sadzić w odstępach ok. 4-6 m., dostosowując rozstaw do pokroju i siły wzrostu danej odmiany. Przed nastaniem zimy sadzonki obsypujemy kopczykiem ziemi oraz osłaniamy część nadziemną przepuszczalnym materiałem ocieplającym (np. słomianą matą lub grubą włókniną), zabezpieczając w ten sposób rośliny przed przemarznięciem. Orzech włoski Orzech włoski Orzech włoski Orzech włoski Odmiany orzecha włoskiego Na dobre owocowanie orzecha włoskiego mają wpływ nie tylko warunki uprawy, ale także odpowiedni dobór odmian. Obecnie w rejestrze COBORU znajdują się cztery odmiany, jednak w uprawie można spotkać ich znacznie więcej. Polecane przez COBORU odmiany to: „Dodo” (posiada średniej wielkości, smaczne owoce, z niewielką goryczką, łatwo oddzielające się od skorupy, drzewa rosną średnio silnie, plonują obficie i są dostatecznie odporne na mróz, natomiast średnio odporne na antraknozę), „Resovia” (posiada średniej wielkości, smaczne owoce, z niewielką goryczką, łatwo oddzielające się od skorupy, skorupa orzecha jest wyraźnie bruzdowana, drzewa rosną średnio silnie i plonują obficie, są dość odporne na mróz, jednak średnio odporne na antraknozę), „Leopold” (odmiana o ozdobnych, postrzępionych, stosunkowo wąskich liściach, rodząca średniej wielkości, smaczne owoce z nieznaczną goryczką, niezbyt dobrze wyłuskujących się z łupiny, łupina owoców gładka i twarda, odmiana dość odporna na mróz i antraknozę), „Targo” (odmiana posiada średniej wielkości, pozbawione goryczki, smaczne owoce, dobrze wyłuskujące sie z łupiny, rośnie niezbyt silnie i jest dość wytrzymała na mróz oraz antraknozę). W sprzedaży można spotkać także odmianę „Broadview” (o dużych, podłużnych, smacznych owocach, silnym wzroście i stożkowatej koronie, dość odporna na mróz i antraknozę), „Koszycki” (plenna odmiana o dużych owocach), „Albi” (średnie, wydłużone owoce, o gładkiej, cienkiej skorupie), „Jupiter 54” (odmiana o dużych, podłużnych owocach), „Metcalfe” (odmiana o średnich, owalnych owocach i miękkiej skorupie) oraz „Silesia”, „Tryumf”, „Apollo”, „Mars”, „Hansen”, „Lake”, które są dość plenne, dają smaczne owoce i względnie dobrze radzą sobie w naszych warunkach klimatycznych. Autor: Katarzyna Józefowicz Źródła: 1. „Działkowiec” 9/07 „Szczepione orzechy włoskie” str. 42/43 mgr G. Hodun 2. „Rozmnażanie drzew i krzewów ozdobnych” A. Bärteles PWRiL W-wa 1982r.